Polonya Yapımı-Made In Poland

İstanbul Film Festivalinde ikinci gülü de geride bıraktık. Festival kapsamında gittiğim filmlerden anladığım kadarıyla kötü film uğramamış/uğramayacak festivale.  Bu çok iyi. Yönetmenliğini Przemyslaw Wojcieszek’in yaptığı Polonya Yapımı (Made In Poland) adlı film beni hayli keyiflendirdi. Yönetmenin adını ben de copy paste yaparak yazdım panik yapmayın gençler. Yazılışını ve okunuşunu ezberlemek zorunda kalacağımız bir yönetmen geliyor ama. Filmin öyküsü çok basit. Sistemin kafasını bozduğu adamlardan biri olan Bogus (Piotr Waver Jr) bir sabah kalkar ve alnına Fuck Off yazılı bir dövme yaptırır. Eline geçirdiği sopayla etrafı kırıp dökmeye başlar.  Büyük bir zevkle otoparktaki arabaların camlarını yere indirir, kaportalara şiddetin neşesini nakşeder. Nitekim arabalardan biri mafya babasına ait olması ve arabalarının masraflarını talep eden mafyaya karşı savaşırken eski edebiyat öğretmeni bir şairden yardım istemek zorunda kalması olayı renklendirecektir. Alışveriş merkezlerindeki ayinden sonra kiliseye gelip günah çıkaran yavşak bilinç, kahramanımızı adeta çığırından çıkarır. Apartmanların önünde “devrim” diye bağırır. İsyan (!) sırasında karşısına ilk çıkan insanın ceza kanununu ezbere bilen tekerlekli sandalyeye mahkûm bir insanın olması ise hayli şaşırtıcı değildir. Kahraman ilk etapta bu yaralı ve sakat yasaya eziyet etse de daha sonra onu yanına alacaktır. Hatta filmin sonun doğru tek yoldaşının bu yaralı yasa’nın olduğuna şahit olacağızdır. Kahramanın diğer arkadaşı ise eski edebiyat öğretmeni şairdir. Şair, hayattaki tüm sorunların çözümünü şiirde arayan bir salaktır. Alkolik olduğu için karısı tarafından terk edilmiş bu şair, kahramanımıza şiirle değil, yumrukları ve sahafiye değeri olan plaklarıyla katkıda bulunacaktır.

Polonya Yapımı renkli, hoş, deneysel bir kara mizah filmi. Çekim teknikleri bakımından da göz dolduruyor. Parçalı ve düzensiz bir anlatım var. Siyah beyaz ve kırmızı renklerde çekim yapılmış. Geçişler arasında maddeler halinde sıralanan manifesto gibi şeyler de hayli düşündürücü. Kahramanla empati kurmamak mümkün değil. Buna hem fizyonomosi hem de oyunculuğu müsait.

Yönetmenin de iştirak ettiği gösterimde yönetmene bir soru da ben sordum: Ceza kanunun ezbere bilen bir sakat vatandaş ile Kafka arasında bağlantı kurabilir miyiz diye. Güzel cevap verdi. Grotesk bir tekniği olduğunu ve Kafka’nın kahramanlarıyla bağdaştırabileceğimizi söyledi. Daha başka hoş şeyler de söyledi de unuttum.

Nihayet, filmin bir gösterimi daha var. İlk iki günlük izlenimlerimden anladığım kadarıyla bu film kaçırılmaması gereken ve festival filmi özellikleri gösteren bir festival filmi.

Burda fragman gibi bir şey var.

POLONYA YAPIMI | Yönetmen: Przemyslaw Wojcieszek / Oyuncular: Piotr Waver Jr, Janusz Chaior, Przemyslaw Bluszcz / Polonya / 2010 / 35 mm / Siyah-Beyaz ve Kırmızı / 90’ / Lehçe; İngilizce ve Türkçe altyazılı

2010 Era New Horizons Festival (Polonya) En İyi Yeni Polonya Filmi 
Kendine “Canon 5D MKII ile kuşanmış bir asker” diyen yönetmen Wojcieszek, ülkesinin siyasi, dini ve sosyal tutumlarının punk-rock bir eleştirisi olan kendi oyununu sinemaya uyarladı. The Clash, Sex Pistols ve Massive Attack’ten şarkılar eşliğinde akan film, bir zamanlar rahibin yardımcısı olan on altı yaşındaki lise terk Bogus’u izler. Bogus bir sabah uyandığında alnına “Siktir Git” dövmesi yapar, tanrıya karşı hayal kırıklığı içinde etrafı kırıp döker, kendini sisteme satan “fahişelere” karşı kendi devrimini başlatır. (http://film.iksv.org/tr/film/173)